Een zo gevarieerd mogelijke groep inwoners aanspreken, was het idee van het Haagse ‘burgerberaad’. Dat is niet helemaal gelukt: het was vooral het feestje van hoogopgeleiden, óók in Laakkwartier en Spoorwijk.
Ook waren veel deelnemers van deze twee burgerberaden vaak al bovengemiddeld geïnteresseerd in het onderwerp waar de beraden over gingen: maatregelen die de stad helpen klimaatverandering te verminderen. Het burgerberaad, bedoeld om inwoners zelf te laten beslissen, is dus niet helemaal een afspiegeling van de wijk, terwijl dat wel het idee was. Dat concludeert de Haagse Hogeschool, dat onderzoek naar de beraden heeft gedaan.
Stap terug. Den Haag heeft vorig jaar, van maart tot november, twee burgerberaden aan het werk gezet. Dat is een nieuw project om inwoners meer een stem te geven. Twee groepen inwoners hebben zich gebogen over het klimaatvraagstuk. Het ging om twee wijkberaden: Statenkwartier en Laakkwartier/Spoorwijk. In totaal hebben 135 mensen op verschillende avonden met elkaar van gedachten gewisseld. Deze mensen zijn geselecteerd via een loting op basis van De Basisregistratie Personen (BRP).
Engels, Pools en Arabisch
Een gewogen loting, zegt de gemeente. Er is gekeken naar de verdeling tussen man en vrouw, leeftijd, postcode en woonsituatie. ,,We wilden zo een representatief mogelijk gezelschap bij elkaar krijgen”, aldus een woordvoerder van Den Haag.
Dat is maar deels gelukt, aldus de hogeschool. In het Statenkwartier heeft 95 procent van de deelnemers een hbo- of wo-opleiding. Dat is aanzienlijk hoger dan het percentage alle hoogopgeleiden in de wijk: 64 procent. Nog groter is het contrast in Laakkwartier en Spoorwijk. Daar heeft 93 procent van de mensen in het burgerberaad een hoger diploma. In de hele wijk gaat het om 21 procent. In Laak heeft ook 78 procent een niet-westerse achtergrond, maar ook dat was niet terug te zien in het burgerberaad. Ook al was de uitnodiging van de gemeente ook in het Engels, Pools en Arabisch.
John Bijl, directeur van het Periklesinstituut in Rotterdam. Hij coacht o.a. burgemeesters en is begeleider van raden en staten.
Sceptisch tegenover klimaatverandering
Het is lastig om écht een representatieve groep bij elkaar te krijgen, erkent de hogeschool. Bewoners maken zelf de keuze om mee te doen. Dat blijkt wel uit de aanmeldingspercentages. Den Haag heeft met hagel geschoten. In het Statenkwartier werden 2071 mensen ingeloot en meldden zich 163 mensen daadwerkelijk aan, wat neerkomt op 4 procent. In Laakkwartier en Spoorwijk ging het om 6525 mensen en 150 aanmeldingen (2 procent).
In Laakkwartier en Spoorwijk is de helft laaggeletterd. ,,Een dergelijke vorm van participatie – langdurig met onbekenden spreken over een complex onderwerp – sluit niet aan bij een groot deel van de bewoners”, aldus de onderzoekers. Ook deden vooral mensen mee die zich vooraf al bij het klimaatvraagstuk betrokken voelden. Deelnemers die sceptisch tegenover klimaatverandering staan, deden niet of nauwelijks mee.
Participatie-elite
,,De participatie-elite, wordt dit ook wel genoemd”, zegt democratiedeskundige John Bijl over het feit dat er vooral hoogopgeleiden meedoen. ,,Het is ook een paradox: de mensen die je juist ook zou willen spreken, komen er niet op af. Maar je moet ook accepteren dat er mensen zijn die liever iets anders doen en het aan anderen overlaten. Het is wat het is. Gelukkig kan de volksvertegenwoordiging haar finale oordeel geven.”
De twee burgerberaden hebben adviezen geschreven. Die worden volgende week besproken in de raadzaal. Daar vertellen deelnemers over hun ervaringen en kijkt Den Haag of er in andere wijken een burgerberaad kan komen. ,,We zijn blij met het onderzoek omdat we hiervan kunnen leren. Een eventuele volgende keer kunnen we misschien ook kijken naar opleiding en migratie-achtergrond”, besluit een woordvoerder.
Bron: Algemeen Dagblad