In Frankrijk zijn korte binnenlandse vluchten sinds dinsdag verboden, als er op dat traject regelmatig treinen rijden die er maximaal tweeënhalf uur over doen. De wet is aanzienlijk minder vergaand dan het eerste voorstel en raakt slechts drie trajecten.
Milieuorganisaties en luchtvaartmaatschappijen vinden dat het daarmee een symbolische maatregel is geworden. Het verbod op korte binnenlandse vluchten kwam uit een burgerberaad over klimaatbeleid, dat 149 voorstellen ontwierp om de Franse uitstoot van broeikasgassen in te dammen. De 150 willekeurig gekozen burgers stelden echter voor om vluchten uit te bannen op trajecten die binnen vier uur met de trein zijn af te leggen.
De regering van president Macron vond dat te ver voeren. Als het plan van de burgers er in die vorm zou komen, zou dat sommige regio’s slecht bereikbaar maken, was het argument van de regering.
Na de aanpassing van de Franse regering zou de regel betrekking houden op acht trajecten. Maar een oordeel van de Europese Commissie verwaterde de maatregel nog verder. Die zei eind vorig jaar dat er reële alternatieven via spoor moeten zijn om een vluchtroute te kunnen verbieden, en dat er dus dagelijks meerdere directe treinen beide kanten op moeten rijden.
Drie routes, tussen luchthaven Parijs-Charles de Gaulle en Lyon en Rennes, en tussen Lyon en Marseille, vielen daarom af. Ook tussen Charles de Gaulle en Bordeaux en Nantes mag nog gevlogen worden, omdat de trein wel degelijk langer dan tweeënhalf uur over die trajecten doet. Daardoor zijn de vluchtroutes tussen luchthaven Parijs-Orly en Bordeaux, Nantes en Lyon de enige die sinds dinsdag zijn vervallen.
Symboolmaatregel
De maatregel levert volgens de Europese ngo Transport & Environment (T&E), die pleit voor schoner vervoer, slechts beperkte klimaatwinst op. De vliegtrajecten die nu verboden zijn veroorzaken 3 procent van de uitstoot van alle binnenlandse vluchten in Frankrijk en 0,3 procent van de vluchten die uit Frankrijk vertrekken.
Zelfs als de vijf andere routes zouden worden toegevoegd, zouden die cijfers slechts oplopen tot respectievelijk 5 procent en 0,5 procent. Matteo Mirolo, hoofd luchtvaartbeleid bij T&E, spreekt van ‘een belangrijk signaal dat een paar jaar geleden ondenkbaar was geweest’. Maar dat is volgens hem niet genoeg. ‘De regering moet deze maatregel dringend uitbreiden, met name naar korteafstandsroutes waar kerosineslurpende privéjets op vliegen.’
De Franse minister van Transport Clement Beaune spreekt desondanks van een ‘essentiële stap en een krachtig symbool’. Hij vraagt zich af hoe Frankrijk in deze tijd van energietransitie ‘het gebruik van vliegtuigen tussen grote steden die profiteren van regelmatige, snelle en efficiënte treinverbindingen kan rechtvaardigen’.
Luchtvaartmaatschappijen ontevreden
Ook nu de maatregel in beperkte vorm is doorgevoerd, blijven luchtvaartmaatschappijen ontevreden. AirFrance-KLM speelde al een belangrijke rol in het verzet tegen het voorstel om vluchten op treintrajecten van maximaal 4 uur te verbieden. Laurent Donceel van brancheorganisatie Airlines for Europe roept regeringen op om te werken aan ‘echte en betekenisvolle oplossingen’ in plaats van ‘symbolische verboden’.
Persbureau Reuters meldde in januari op basis van ingewijden dat de luchtvaartindustrie bang is dat de Franse maatregel een precedent zal scheppen voor beperkende maatregelen. Brancheorganisaties zouden het verbod daarom willen aanvechten met een beroep op het vrije verkeer van personen, en door te verwijzen naar het geringe effect dat het heeft op de totale uitstoot.
Bron: Volkskrant